कालिदासयुगे समाज संस्कृ लि पर धममशास्त्र

Abstract

गुप्तयुगे ार्ासिकर्ान्मता ु, ािंस्कृ सतकप्रथा ु, ासहत्यिकसिषयेषु च सिशेषतया कासलदा स्य कृ तीनािं र्ाध्यर्ेन धर्मशास्त्रस्य
गहनप्रभािस्य अन्वेषणिं कृ तर्् अत्यि तस्य नाटकासन काव्यासन च एकस्य र्ािस्य चक्षुषः कायं कु िमत्यि यत्र धर्मशास्त्रस द्धािाः
नैसतक ार्ासिक-आचरणस्य र्ागमदशमनिं कु िमत्यि स्म, तथासि तेषािं प्रयोगः द्रिरूिेण आ ीत्, िगम-प्रदेश-व्यत्यिगत-िररत्यििा
च आकाररतः आ ीत् कासलदा स्य आख्यानासन धर्ेण ह ूक्ष्म ????सतिं प्रसतसबम्बयत्यि, यत्र तस्य आकािंक्षी आदशामः तस्य
िािसिकिगसत कायामन्वयनस्य िसटलताः च सचसत्रताः त्यि नैसतकदुसिधानािं , दरबारीिीिनस्य, लैस????कभूसर्कानािं च सचत्रणिं
दशमयसत यत् कथिं धर्मः र्ागमदशमकस द्धािरूिेण कायं करोसत स्म, तथा च िातामलािस्य अनुकू लनस्य च िानिं ददासत स्म ित्रे
धर्मशास्त्रस्य िासयसिरा तािं असि प्रकाशयसत , यत् शताब्दशः भारतीयकानूनी ार्ासिक िंरचनानािं स्वरूििं सनरिरिं कृ तिान् ।
भसिष्ये शोधकायं धर्मशास्त्रव्याख्याने क्षेत्रीयसिसिधतानािं िरीक्षणिं कतुं , कासलदा स्य ासहत्यिकसिषयेषु सिसशष्टिाठ्यप्रभािानार््
सिश्लेषणिं कतुं, अथिा अत्यस्मन् न्दभे लैस????कभूसर्कानािं सिका स्य अन्वेषणिं कतुं शक्नोसत। सिसहतग्रन्थानािं
िीसितिािसिकतानािं च गसतशीलिरस्परसियायाः अिगर्नेन भारतस्य ार्ासिक ािंस्कृ सतक-इसतहा स्य बहुर्ूल्यिं अन्वेषणिं
प्राप्यते, यत्र कालािरे धर्मिरम्पराणािं अनुकू लतायािं बलिं दत्तर्् अत्यि